Zvicra dhe Italia kohët e fundit kanë rivizatuar kufirin e tyre të përbashkët në Alpe, të detyruara nga shkrirja e akullnajave që, së bashku me pllajat e mëdha të borës, përcaktojnë pjesë të mëdha të kufirit territorial midis fqinjëve të Evropës Qendrore.
Në maj 2023, Zvicra dhe Italia përfunduan një marrëveshje për ndryshimin e kufirit. Kjo marrëveshje është ratifikuar së fundmi nga Zvicra, ndaj tani pritet edhe miratimi i Italisë. Ndryshimi i kufirit do të bëhet nën malin Matterhorn, i cili shtrihet në të dy vendet.
Ndryshe nga shumica e ndryshimeve kufitare që shpesh janë produkt i luftërave apo konflikteve, nuk ka asnjë mosmarrëveshje midis Italisë dhe Zvicrës për këtë ndryshim. Megjithatë, shkaktari për ndryshimin është shqetësimi për ndryshimin e klimës, i cili ka çuar në shkrirjen e konsiderueshme të akullnajave që të paktën që nga vitet 1970.
Si po e ndryshon shkrirja e akullnajave kufirin zvicerano-italian, ku po zhvendoset kufiri mes tyre dhe a po përjeton Europa shkrirjen e akullnajave?
Si dhe pse po lëviz kufiri zvicerano-italian?
“Në malet e larta, pjesë të konsiderueshme të kufirit italo-zviceran përcaktohen nga vija ndarëse, e cila përfaqëson vijën e kreshtës së akullnajave, pllajave të dëborës dhe borës së përjetshme”, shpjegoi qeveria zvicerane. “Megjithatë, me shkrirjen e akullnajave, këto elemente natyrore ndryshojnë dhe ripërcaktojnë kufirin kombëtar kur ai përcaktohet në mënyrë dinamike”.
E thënë thjesht, kreshta që kalon përgjatë pikave më të larta të akullnajës, e vendosur në Matterhorn, shërben si një kufi natyror midis Italisë dhe Zvicrës dhe përkufizohet si vija përgjatë së cilës çdo shkrirje e akullnajave mund të rrjedhë në të dyja anët.
Me shkrirjen e akullnajave, majat më të larta – dhe kështu kreshta që i lidh ato – u zhvendosën paksa në territorin italian. Me fjalë të tjera, zviceranët do të fitojnë disa territore sipas marrëveshjes së re të kufirit.
Por a është ky shembulli i vetëm i shkrirjes së akullnajave duke lëvizur kufijtë?
Kjo nuk është vetëm një çështje mes Italisë dhe Zvicrës. Një marrëveshje e re kufitare u nënshkrua midis Italisë dhe Austrisë në 2006.
Në librin “The Moving Border: Alpine Cartographies of Climate Change”, tre autorë – Marco Ferrari, Elisa Pasqual dhe Andrea Bagnato shqyrtuan se si shkrirja e akullnajave dhe zhvendosja e pellgjeve ujëmbledhëse ndikojnë në kufijtë midis Italisë, Austrisë dhe Zvicrës.
Duke shpjeguar zbulimin e tij në një intervistë me Vox, Ferrari tha se shumë analistë përgjegjës për hartimin dhe vëzhgimin e kufijve vunë re se akullnaja po shkrihej pa u zëvendësuar bora. Shkrirja e vazhdueshme e akullnajave ka ndikuar ngadalë në formën natyrale të kufirit.
Çfarë ndikon ndryshimi i kufirit?
Zvicra dhe pjesët fqinje të Italisë mbështeten shumë në turizmin që lidhet me skijimin dhe sportet e tjera alpine për ekonominë e tyre. Në fakt, ekonomitë e rajoneve kufitare janë shpesh të ndërlidhura.
Vendpushimet e skive si Zermatt në Zvicër tërheqin qindra mijëra turistë çdo sezon dhe kanë akses në terrenin e skive që ndajnë me resortet italiane.
Shkrirja e akullnajave prek të dyja. Megjithatë, ruajtja e akullnajave dhe sigurimi i shëndetit të tyre është përgjegjësi e vendit ku ato ndodhen – dhe kufijtë e qartë janë thelbësorë që Italia dhe Zvicra të dinë se cila pjesë e çdo akullnaje kufitare është përgjegjësia e tyre.
© SYRI.net
Çfarë fshihet pas përshkallëzimit të dhunës në Haiti?
A do të godasë Izraeli qendrat bërthamore të Iranit? Ekspertët: Koha është tani, nesër do jetë vonë…
Bosnja shpall gjendjen e jashtëzakonshme pas të paktën 21 të vdekurve nga përmbytjet
Denonco
Merrni lajmet më të fundit nga SYRI.net në çdo moment dhe kudo që të jeni!
