Një dokument i prezantuar në ditët e fundit nga inteligjenca amerikane tregon se si Bashkimit Sovjetik ishte gati nisjes së një sulmi bërthamor gjatë një stërvitje ushtarake të NATO në vitin 1983.
Blloku Komunist vendosi bombarduesit luftarakë të armatosur me bomba bërthamore në gatishmëri të lartë në Gjermaninë Lindore gjatë një ‘frike për luftë” të nxitur nga stërvitja “Able Archer” e NATO-s në nëntor 1983.
Sipas dokumentit të deklasifikuar liderët sovjetikë bënë përgatitjet për përdorimin e armëve bërthamore dhe qëndruan në gatishmëri për 30 minuta për të sulmua objektivat armike, në një nga momentet më të tensionuara të Luftës së Ftohtë.
Dihej edhe më parë që stërvitja ushtarake “Able Archer” në 83 shkaktoi panik në Kremlin, por dokumentet sekrete tregojnë me detaje reagimin e sovjetikëve për këtë rast.
Manovrat “Able Archer” ishin një event i përvitshëm i forcave ushtarake të NATO që simulonin një përshkallëzim të konfliktit ku përfshihej dhe një sulm bërthamor në lindje.
Por në 1983 këto stërvitje që kësaj here u drejtuan nga Belgjika, u duken shumë reale dhe për këtë arsye sollën shqetësime në hierarkinë sovjetike.
Atë viti forcat e NATO përdorën një sistem të ri të koduar komunikimi dhe përfshin emra të lartë të qeverisë duke përmendur këtu dhe Margaret Thatcher.
Në dokumentet e siguruara nga “Washington Post” shihet se si sovjetikët reaguan duke rritur alarmin në divizionin e avionëve bombardues në Gjermaninë Lindore.
Bombat bërthamore u ngarkuan në një skuadrilje avionësh në secilin regjiment nga divizionet e bombarduesve luftarakë Su-17.
Një raport i inteligjencës rreth një skuadrilje në Neuruppin tregoi se avionët kishin një ‘problem të papritur të peshës dhe ekuilibrit’ gjatë përgatitjeve.
Analistët e inteligjencës amerikane arritën në përfundimin se kjo ishte për shkak se skuadrilja mbante një ‘ngarkesë lufte’ që nuk e kishte përdorur kurrë më parë.
Një zyrtar i lartë i inteligjencës amerikane në skenë gjatë Able Archer, gjenerallejtënant Leonard H. Perroots, kontaktoi eprorët e tij në kulmin e tensioneve. Ai foli me komandantin e përgjithshëm të Forcave Ajrore të SH.B.A.-së në Evropë, gjeneralin Billy Minter. Kur Minter pyeti nëse Shtetet e Bashkuara duhet të reagonin ndaj asaj që po ndodhte në Gjermaninë Lindore, Perroots u përgjigj se kishte "prova të pamjaftueshme për të justifikuar rritjen e qëndrimit tonë të vërtetë të gatishmërisë". Por Perroots u shqetësuan më shumë ndërsa informacioni i erdhi më vonë duke treguar nervozizmin Sovjetik për Able Archer. "Nëse do ta dija atë që më vonë zbulova, jam i pasigurt se çfarë këshille do të kisha dhënë", shkroi disa kohë më pas ai.
Dokumentet e reja u përfshinë në një botim të Marrëdhënieve me Jashtë të Shteteve të Bashkuara të lëshuar të Martën. Edicioni i ri përfshin marrëdhëniet e SHBA me Bashkimin Sovjetik nga janari 1983 deri në mars 1985, një periudhë që përfshinte përshkrimin e Presidentit Ronald Reagan të BRSS si një "perandori e keqe", fillimin e Iniciativës së Mbrojtjes Strategjike të Reagan për të ndërtuar një mbrojtje raketore të bazuar në hapësirë , dhe rrëzimi i shtatorit 1983 i një avioni civil civil korean.
Sipas raportit të PFIAB, inteligjenca amerikane dhe britanike treguan se reagimi i Traktatit Sovjetik dhe Varshavës ndaj Able Archer ishte "i pashembullt" dhe ishte "aktivitet i parë vetëm gjatë periudhave të krizës në të kaluarën". Këto veprime ishin një përpjekje zbulimi që përfshinte 36 fluturime të inteligjencës, "dukshëm më shumë" sesa në vitet e mëparshme që u krye Able Archer, dhe ndalja e të gjitha operacioneve të fluturimit ushtarak midis 4 nëntorit dhe 10 nëntorit, përveç fluturimeve të inteligjencës , "Ndoshta për të pasur në dispozicion sa më shumë avionë të jetë e mundur për luftime".
Për më tepër, periudha përfshiu demonstrata masive antinukleare ndërsa Shtetet e Bashkuara u përgatitën të vendosnin raketa Pershing II dhe raketa lundrimi tokësore në Evropën Perëndimore për të kundërshtuar raketat Sovjetike. Udhëheqja Sovjetike u fut në pasiguri pasi tre udhëheqës vdiqën midis 1982 dhe 1985.
Sipas raportit të PFIAB, inteligjenca amerikane dhe britanike treguan se reagimi i Traktatit Sovjetik dhe Varshavës ndaj Able Archer ishte "i pashembullt" dhe ishte "aktivitet i parë vetëm gjatë periudhave të krizës në të kaluarën".
Lirimi i memorandumit Perroots shton përfundimin e PFIAB se frika e luftës ishte e vërtetë. Por ngjarja ka qenë një enigmë e Luftës së Ftohtë për shumë vite dhe natyra e diskutimeve të nivelit të lartë të Kremlinit ende nuk dihet shumë.
Pas Able Archer, komuniteti i inteligjencës amerikane porositi dy postmortems, në maj dhe gusht 1984, duke shikuar prapa ngjarjeve. Të dy vlerësimet e inteligjencës deklaruan, "Ne besojmë fuqimisht se veprimet Sovjetike nuk janë të frymëzuara dhe udhëheqësit Sovjetikë nuk e perceptojnë, një rrezik të vërtetë të një konflikti të afërt ose konfrontimi me Shtetet e Bashkuara." Ky përfundim u bazua në faktin se Shtetet e Bashkuara nuk panë mobilizim të gjerë për luftë në atë kohë. Por rishikimi i PFIAB kritikoi këto vlerësime, duke thënë se komuniteti i inteligjencës "në atë kohë, dhe për disa vjet më vonë, nuk i dha peshë të mjaftueshme mundësisë që frika e luftës të ishte e vërtetë"
© SYRI.net
Olaf Scholz mund të shkarkohet pas zgjedhjeve të së dieles
Tërheq 50,000 eksplorues urbanë në vit, monumenti komunist bullgar që shihet si një atraksion turistik
Rusia me paralajmërime/ Lavrov: Askush nuk dëshiron luftë bërthamore, por armët janë në gatishmëri 
Denonco
Merrni lajmet më të fundit nga SYRI.net në çdo moment dhe kudo që të jeni!
