Nga Frank Shkreli, ish-drejtor i VOA-s për Euro-Azinë

A e patë funeralin e demokracisë shqiptare të martën? A e shikuat paradën e 6 ambasadorëve, 6 vendeve më demokratike perëndimore, aleate të Shqipërisë, duke shkuar tek selia e Partisë Demokratike në Tiranë?

Nuk dua të merrem më me subjektin e ndërhyrjeve të ndërkombëtarëve në punët që nuk u takojnë, sepse kam reaguar duzina herë me shkrimet e mia modeste gjatë viteve të fundit. 

Për këtë, fajin e ka kryesisht klasa politike shqiptare e dështuar, por edhe ndërkombëtarët duhen ta dinë më mirë rolin e tyre. Se një shfaqje e tillë si kjo e ditës së martë, nuk është diplomatike, se i kalon të gjitha vijat e kuqe, se vërtet përben një shkelje flagrante dhe është një ndërhyrje, e paskrupullt, në punët e brendshme të një partie. Unë shpesh e kam shprehur përbuzjen time ndaj klasës politike shqiptare, të periudhës, gjoja ‘post-komuniste’ të këtyre tre dekadave të fundit, pa dallim partie.

Por, në saj të lirisë së fjalës që gëzoj si shtetas amerikan në Shtetet e Bashkuara të Amerikës kam kritikuar, me arsye besoj unë, shpesh edhe sjelljet e diplomatëve të huaj në Tiranë, përfshirë ambasadoren amerikane atje.

‘Parada e 6 ambasadorëve perëndimorë duke shkuar tek selia e PD, të ftuar ose jo, ishte gjithashtu e papranueshme dhe e njëanshme. Kjo shkel të gjitha normat diplomatike!’

Prandaj në këtë vijë, dua të them edhe kësaj here, se vizita e djeshme e diplomatëve perëndimorë, të ftuar ose jo  në selinë e Partisë Demokratike ishte gjithashtu e papranueshme dhe e njëanshme.  Kjo shkel të gjitha normat diplomatike!

Në sytë e një personi si unë që jetoj në Amerikë, një akt i tillë si ai që u luajt në kryeqendrën e Partisë Demokratike të Shqipërisë ditën e martë më bindi se ju të nderuar diplomatë, përfaqësues të Amerikës dhe të Evropës në kryeqytetin e Shqipërisë, jeni në përplasje dhe në konflikt të drejtpërdrejtë me realitetin politik me të cilin përballet vendi ku ju shërbeni  në Shqipëri.

Një shfaqje e tillë nga ana e juaj nuk ndihmon zhvillimin e mëtejshëm të demokracisë në Shqipëri, kredibilitetin tuaj si ndërmjetës të paanshëm midis palëve, jo se jo, ndërsa  në radhët e shqiptarëve, qoftë përkrahësve të opozitës, qoftë edhe të pozitës keni humbur besueshmërinë plotësisht. Kur humb kredibilitetin, ke humbur çdo gjë, thotë një fjalë e vjetër. ‘Nëqoftëse humb pasurinë, nuk ke humbur asgjë; nëqoftëse humb shëndetin, ke humbur diçka; por nëqoftëse humb karakterin, ke humbur gjithçka’, - Woodrow Wilson

Prandaj të nderuar diplomatë, një thënie tjetër, autori i të cilës nuk po më kujtohet tani për tani, por thotë përafërsisht: Kur njerëzit nuk kanë asgjë për të humbur, pasi kanë humbur çdo gjë, ata vërtet e humbasin…Shumë shqiptarë, fatkeqësisht, po e ‘humbasin’ dhe me përbuzje ndaj zhvillimeve të këtyre viteve në vendin e lindjes, kryesisht për arsye të mosaftësisë qeverisëse dhe konflikteve midis liderëve të tyre, por edhe për shkak të sjelljeve të ndërkombëtareve ndaj kësaj klase politike, shqiptarëve nuk u ka mbetur tjetër alternativë veçse të largohen nga dheu i të parëve.

‘Një shfaqje e tillë nuk ndihmon zhvillimin e mëtejshëm të demokracisë në Shqipëri, kredibilitetin tuaj si ndërmjetës të paanshëm midis palëve, ndërsa në radhët e shqiptarëve, qoftë përkrahësve të opozitës, qoftë edhe të pozitës keni humbur besueshmërinë plotësisht. Kur humb kredibilitetin, ke humb çdo gjë, thotë një fjalë e vjetër.’

Ambasadorët e vendeve mike të Shqipërisë dhe të shqiptarëve shkuan dje për të shprehur ‘ngushëllimet’ e rastit,  një gozhdë tjetër në arkivolin e demokracisë së vdekur në Shqipëri, sado e brishtë që ishte. Duket ambasadorët shkuan dhe dolën prej andej pas një ore e pak minuta, duke mos bërë as një deklaratë se kush i ftoi, se pse ishin aty, për çfarë u fol dhe kush ishte objektivi i takimit.

Aq, sa për transparencën e diplomatëve perëndimorë në Tiranë, duke ngritur një shkallë më lartë mosbesimin e shqiptarëve ndaj sjelljeve të diplomatëve të huaj dhe marrëdhënieve të tyre me përfaqësuesit e kësaj klase politike të dështuar, e cila dita ditës po zbraz atë vend, duke detyruar arratisjen e shqiptarëve nga atdheu i tyre si në kohën e komunizmit, por me të vetmin ndryshim se tani numri i të larguarve arrin në qindra mijëra shqiptarë. Shqiptarët me të cilët unë bisedoj, më thonë se shumë prej tyre janë të bindur se perëndimorët kanë arritur në përfundimin e të pranuarit të Shqipërisë , jo si një demokraci e vërtetë, por si një shtet autoritar,  erdoganist ose putinist.

Ky takim i ambasadorëve në selinë e PD-së, ashtu si edhe të tjera takime të kësaj natyre në të kaluarën me politikanët shqiptarë, kaloi pa asnjë koment.  Sidomos në këtë periudhë krize të madhe politike në Shqipëri, shqiptarët duan të dinë se ç’po ndodhë në vendin e tyre, dhe për kë po bien këmbanat, gjë që më kujtoi atë frazën anglisht, ‘For Whom the bell tolls’,  që i referohet kambanës së kishës që bie kur vdes një njeri, por për të cilin nuk duhet të jemi aq kuriozë se kush është njeriu i vdekur.

 Shqiptarët duan të dinë nëse kjo kambanë po bie për të paralajmëruar ‘vdekjen’ e demokracisë në Shqipëri, apo të ndonjë personi.  Por, ama, sipas predikuesit anglez të shekullit XVI,  ‘No man is an island, entire of itself; every man is a piece of the Continent, a part of the main… Any man’s death diminishes me, for i am involved in mankind. Any therefore never send to know for whom the bell tolls; it tolls for thee.’

Që pak a shumë diplomatët perëndimorë duhet ta dinë domethënien e kësaj: Mos pyet se për ke bie kambana, mos pyet se kush ka ‘vdekur’, sepse kambana bie edhe për ty, pasi edhe ju jeni pjesë e kësaj bote që e quajmë njerëzim, ashtuqë kur ‘vdes’ dikush ose diçka, siç është demokracia, edhe një pjesë e juaja vdes, edhe e demokracisë tuaj. Ky është shpjegimi i kësaj thënieje pra, se nëqoftëse vdes demokracia shqiptare, pa dyshim se do vdes edhe një pjesë e demokracisë në vendin që ju përfaqësoni në Republikën e Shqipërisë.

Atëherë, në minimum, nëqoftëse nuk mund të ndihmoni në zhvillimin e një demokracie të vërtetë në Shqipëri, atëherë të paktën mos e pengoni një gjë të tillë.

Demokracia nuk pret për shqiptarët, të nderuar diplomatë.

Demokracia e vërtetë në Shqipëri u lodh duke pritur për 30 vjet. E destinuar të dështonte që nga fillimi, fatkeqësisht, pasi demokracia e vërtetë nuk ka asgjë të përbashkët me trashëgiminë enveriste, zhduke kundërshtarin që mbrohet edhe sot nga kjo klasë politike, e cila refuzon të distancohet nga krimet e regjimit komunist, përballë heshtjeve arrogante të ndërkombëtarëve ndaj atyre krimeve. Shikoni pak më imtësisht atë të kaluar dhe do të zbuloni shumë shpejt se pse Shqipëria gjendet në situatën në të cilën është sot.

Botuar në Gazetën ‘Telegraf’