Ogedei Khan: Vetëm vdekja e tij mund ta shpëtonte Europën nga mongolët

Ogedei Khan: Vetëm vdekja e tij mund ta shpëtonte Europën nga mongolët

16:56, 04/10/2024
A+ Aa A-

Ogedei Khan ishte Khagani i dytë (që do të thotë 'Kani i Madh') i Perandorisë Mongole. Ai ishte djali i tretë i Genghis Khanit dhe pasoi të atin në vitin 1229. Ogedei vazhdoi të zgjeronte Perandorinë Mongole, një detyrë që ai trashëgoi së bashku me fronin. Gjatë mbretërimit të Ogedeit, mongolët më në fund shkatërruan dinastinë Jin dhe filluan luftën e tyre kundër Songut Jugor. Ishte gjithashtu gjatë kohës së tij që mongolët filluan fushatat e tyre të para kundër Koresë. Në perëndim, mongolët vendosën kontrollin e përhershëm të Persisë. Stepat ruse dhe Europa Lindore u pushtuan gjithashtu dhe Europa Perëndimore u kursye vetëm nga vdekja e Khanit të Madh në vitin 1241.

Jeta e hershme e Ogedei Khanit

Image

Ogedei Khan lindi rreth vitit 1186 si djali i tretë i Genghis Khanit. Nëna e tij ishte Borte Khatun, gruaja e parë e Genghis Khanit. Ogedei thuhet se ka qenë djali i preferuar i babait të tij, megjithëse emërimi i tij si trashëgimtar i fronit u bë pjesërisht për shkak të një grindjeje midis dy vëllezërve të tij më të mëdhenj, Jochi dhe Chagatai.

Para pushtimit të Perandorisë Khwarazmian, Genghis Khan thirri familjen e tij në një kurultai për të zgjedhur një pasardhës. Si më i madhi, Jochi pritej të pasonte të atin. Djali i dytë i Genghis Khanit, Chagatai, megjithatë, refuzoi ta pranonte këtë dhe sugjeroi që Ogedei të caktohej si trashëgimtar në vend të kësaj, për të cilën Genghis Khan ra dakord.

Pushtimet e para të Ogedei Khan

Image

Ogedei ka qenë një komandant ushtarak i aftë. Ai mori pjesë në fushatën e babait të tij kundër dinastisë Jin, si dhe në pushtimin e Perandorisë Khwarazmian. Në Samarkand, Ogedei është regjistruar se i është dhënë komanda e rrethimit për shkak të një mosmarrëveshjeje midis dy vëllezërve të tij më të mëdhenj në lidhje me strategjinë ushtarake. Qyteti përfundimisht u pushtua dhe u shkatërrua.

Genghis Khan vdiq në 1227, dhe Tolui, djali i tij më i vogël, ishte sundimtar për dy vjet, pas së cilës Ogedei u shpall Kagani i ri i Perandorisë Mongole. Karizma personale e Ogedeit ndihmoi në ruajtjen e unitetit të Perandorisë Mongole pas vdekjes së Genghis Khanit. Falë stabilitetit të brendshëm të perandorisë, Ogedei ishte në gjendje t'i përqendronte energjitë e tij te armiqtë e jashtëm, duke zgjeruar perandorinë dhe duke konsoliduar pushtimet e bëra nga babai i tij.

Ogedei si Khani i Madh

Image

Në vitin 1234, për shembull, dinastia Jin më në fund ra në duart e mongolëve pas një fushate që filloi në vitin 1211. Me Kinën veriore nën kontrollin mongol, Ogedei mund ta kthente vëmendjen e tij te dinastia fqinje Jugore e Songut. Fushata kundër songut filloi në vitin 1235 dhe përfundoi vetëm me humbjen përfundimtare të besnikëve të Songut në vitin 1279, disa dekada pas vdekjes së Ogedeit. Ishte gjithashtu gjatë mbretërimit të Ogedeit që filluan fushatat e para kundër mbretërisë koreane të Goryeos. Ashtu si lufta kundër Songut, pushtimi mongol i Koresë përfundoi pas vdekjes së Ogedeit, me Goryeon duke u bërë një shtet vasal i dinastisë Yuan.

Më tej në perëndim, Ogedei vazhdoi pushtimin e Persisë, duke dërguar gjeneralin e tij Chomaqan për të përfunduar punën. Ndërkohë, një ushtri mongole nën komandën e Batu, djalit të Jochi-t, u dërgua për të bërë fushatë kundër principatave ruse. Në vitin 1240, Kievi u plaçkit nga mongolët, duke shënuar fundin e rezistencës ruse. Mongolët vazhduan përparimin e tyre në Europë me pushtimin e Europës Qendrore dhe synonin të pushtonin pjesën tjetër të kontinentit deri në 'Detin e Madh', d.m.th., Oqeanin Atlantik.

Si vdiq Ogedei Khan?

Image

Në dhjetor të vitit 1241, ndërsa Mongolët ishin gati të pushtonin Europën Perëndimore, Ogedei vdiq gjatë një gare pijeje. Kur komandantët e tij, të cilët po marshonin drejt Vjenës, dëgjuan lajmin, e braktisën fushatën dhe u kthyen në kurultai në Mongoli.

Image

Shpesh është spekuluar se nëse Ogedei nuk do të vdiste kaq papritur, mongolët do të kishin arritur të pushtonin pjesën tjetër të Europës. Në çdo rast, ky ishte perëndimi më i largët që mund të arrinin mongolët. Ogedei u pasua nga djali i tij, Gyuk, i cili u bë Khani i Madh i ardhshëm pas një regjence pesëvjeçare nën të venë e Ogedeit, Toregene Khatun. / Ancient Origins - Syri.net

© SYRI.net

Lexo edhe:

Komentet

Shto koment

Denonco