Marrëveshja përfshin atolin tropikal të Diego Garcias, i cili përdoret nga Shtetet e Bashkuara si bazë ushtarake.

Mbretëria e Bashkuar thotë se po heq dorë nga sovraniteti i Ishujve Chagos të Mauritius në një marrëveshje që do të lejonte njerëzit e zhvendosur dekada më parë të kthehen në shtëpi, ndërkohë që Mbretëria e Bashkuar ruan përdorimin e bazës ushtarake britaniko-amerikane në Diego Garcia.

Mbretëria e Bashkuar tha të enjten se operacioni i Diego Garcia, një bazë ushtarake strategjike e operuar së bashku me Shtetet e Bashkuara, mbrohet nga marrëveshja, e cila gjithashtu lejon Mauritius të rivendosë pjesën tjetër të ishujve pasi popullsia e tij të zhvendoset.

“Kjo qeveri trashëgoi një situatë ku operacioni afatgjatë dhe i sigurt i bazës ushtarake Diego Garcia ishte nën kërcënim, me sovranitet të kontestuar dhe sfida ligjore të vazhdueshme”, tha në një deklaratë ministri i Jashtëm britanik, David Lammy.

“Marrëveshja e sotme siguron këtë bazë ushtarake jetike për të ardhmen. Ai do të forcojë rolin tonë në ruajtjen e sigurisë globale, do të mbyllë çdo mundësi që Oqeani Indian të përdoret si një rrugë e rrezikshme emigracioni ilegal në MB, si dhe do të garantojë marrëdhënien tonë afatgjatë me Mauritius.

Mbretëria e Bashkuar, e cila ka kontrolluar rajonin që nga viti 1814, shkëputi Ishujt Chagos në 1965 nga Mauritius - një ish koloni që u bë e pavarur tre vjet më vonë - për të krijuar Territorin Britanik të Oqeanit Indian.

Në fillim të viteve 1970, ajo dëboi pothuajse 2000 banorë në Mauritius dhe Seychelles për t'i hapur rrugë një baze ajrore në ishullin më të madh, Diego Garcia, të cilën e kishte dhënë me qira në SHBA në 1966.

Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë tha në vitin 2019 se Mbretëria e Bashkuar duhet të heqë dorë nga kontrolli i ishujve dhe tha se kishte detyruar padrejtësisht popullsinë të largohej në vitet 1970 për t'i hapur rrugë një baze ajrore amerikane.

Në një deklaratë të përbashkët, Britania dhe Mauritius thanë se marrëveshja politike kishte mbështetjen dhe ndihmën e SHBA-së dhe Indisë.

"Marrëveshja do të hapë një kapitull të ri në historinë tonë të përbashkët," tha ai, pasi "paralajmëron një epokë të re të partneritetit ekonomik, të sigurisë dhe mjedisit midis dy kombeve tona".

Mbretëria e Bashkuar do të ofrojë një paketë mbështetjeje financiare për Mauritius, shtohet deklarata, për të zbatuar projekte që nxisin zhvillimin ekonomik të vendit.

Të dy kombet do të punojnë së bashku gjithashtu për çështje që përfshijnë mbrojtjen e mjedisit, sigurinë detare, drogën dhe trafikimin e njerëzve.