Zyrtarët dhe analistët besojnë se kryeministri i konfliktuar i Izraelit Benjamin Netanyahu po kërkon të përshkallëzohet me Hezbollahun libanz,  për t'i detyruar ata të pranojnë një marrëveshje të re sigurie përgjatë Linjës Blu.

Libani vuajti ditën më vdekjeprurëse në dekada të hënën, pasi Izraeli shtoi sulmin e tij ajror kundër Hezbollahut pas një operacioni të inteligjencës që depërtoi në rrjetin e fshehtë të komunikimit të gjatë të grupit.

Ushtria izraelite pretendoi të hënën se kreu mbi 800 sulme në objektiva të ndryshme të Hezbollahut në jug dhe në të gjithë Luginën Bekaa, për të cilat Bejruti tha se vranë më shumë se 350 njerëz, duke përfshirë 24 fëmijë dhe 42 gra. Raportet fillestare treguan gjithashtu se një sulm izraelit në Bejrut kishte në shënjestër komandantin e Hezbollahut për Libanin jugor. Hezbollahu më vonë tha se objektivi, Ali Karaki, ishte "i sigurt".

Ndërsa shkëmbimet ndërkufitare kanë ndodhur që nga tetori i kaluar, Al Arabiya English foli me disa zyrtarë dhe analistë për të kuptuar më mirë pse vendimi për t'i përshkallëzuar më tej u mor pothuajse një vit më vonë.

Zyrtarët amerikanë kanë thënë se nuk mbështesin asnjë formë të pushtimit tokësor të Libanit dhe nuk besojnë se një fushatë ushtarake do ta detyrojë Hezbollahun të tërhiqet. Një zyrtar i lartë i Departamentit të Shtetit u tha gazetarëve të hënën se ata nuk mund të kujtonin ndonjë përshkallëzim që përfundoi në de-përshkallëzimin në vitet e fundit.

Randa Slim, një anëtare e lartë në Institutin e Lindjes së Mesme (MEI) me bazë në Uashington, tha se kishte vetëm dy mënyra për Izraelin për të arritur objektivin e tij për kthimin e qytetarëve në veri: diplomacia e kushtëzuar me një armëpushim në Gaza dhe një inkursion tokësor në Libanin jugor. "Sido që është e papëlqyeshme për Netanyahun," tha Slim për Al Arabiya English.

Pavarësisht kundërshtimit të përsëritur të SHBA ndaj çdo operacioni në shkallë të gjerë në Liban nga frika se mund të shpërthejë një luftë rajonale, Netanyahu vendosi të shtyjë përpara dhe të miratojë planet izraelite për të bombarduar Libanin.

Të hënën, presidenti i Iranit shprehu gatishmërinë për të hapur bisedime të reja për marrëveshjen bërthamore me Perëndimin. “Mos harroni, pas gjithë kësaj, Irani po dërgon sinjale që është gati të negociojë [me Perëndimin]. Netanyahu ose po përpiqet të kufizojë bisedimet ose të ndryshojë realitetin në terren, përpara negociatave në mënyrë që të jetë në një pozicion më të mirë, "tha Joe Bahout, drejtor i Institutit Issam Fares në Universitetin Amerikan të Bejrutit (AUB).

Kryeministri izraelit, i kërkuar nga Gjykata Penale Ndërkombëtare (ICC) për krime lufte, deri më tani nuk ka aprovuar një pushtim tokësor në atë që disa zyrtarë izraelitë besojnë se do të lejojë krijimin e të ashtuquajturës zonë tampon sigurie pa armë dhe luftëtarë të Hezbollahut. Por zyrtarë të njohur me inteligjencën amerikane i thanë Al Arabiya English se ata ende nuk kishin parë ndonjë përgatitje tokësore nga ushtria izraelite, për të sugjeruar se një pushtim tokësor ishte i afërt.

Richard Goldberg, një këshilltar për sigurinë kombëtare në administratën Trump, tha në një postim në X se "Izraeli ka një mundësi për të rivendosur rrënjësisht tabelën e shahut".

Javën e kaluar, zyrtarët amerikanë udhëtuan në Izrael për t'u takuar me Netanyahun dhe për ta dekurajuar atë nga marrja e vendimeve përshkallëzuese. Ditë më vonë, duke lënë në sy administratën e Bidenit, komuniteti i inteligjencës izraelite kreu një sulm ndaj rrjetit të komunikimit të Hezbollahut, duke shpërthyer mijëra pagera dhe telekomandë.

Uashingtoni mbetet i bindur se nuk kishte asnjë lidhje me sulmin dy-ditor që plagosi gjithashtu ambasadorin iranian në Bejrut dhe luftëtarë të tjerë të mbështetur nga Irani në Siri dhe Irak.

Më pas, izraelitët goditën një ndërtesë në periferinë jugore të Bejrutit. Ata vranë një komandant të lartë të Hezbollahut dhe 11 komandantë të tjerë të lartë nga njësia elitare e Forcave Radëan të grupit, gjatë një takimi që thuhet se po mbahej nën tokë. Shtetet e Bashkuara gjithashtu nuk u njoftuan paraprakisht, por thanë se nuk i vjen keq për operacionin që vrau një nga organizatorët e bombardimeve të vitit 1983 në Ambasadën e SHBA në Bejrut dhe kazermat e Marinës amerikane në vend.

Me Hezbollahun në dukje në këmbë të pasme, pasi lideri i tij pranoi se sulmet e javës së kaluar ishin "një goditje e madhe", Izraeli rriti sulmet e tij ajrore në të gjithë Libanin jugor dhe pranë kufirit libanezo-sirian. Ai gjithashtu filloi të synonte fshatrat dhe qytetet për herë të parë që nga tetori.

Në përgjigje, Hezbollahu tha se nuk do të ndalonte së sulmuari Izraelin derisa të arrihet një armëpushim në Gaza. Kështu, Netanyahu dhe qeveria e tij përsëri intensifikuan sulmet, të cilat çuan në sulmet vdekjeprurëse të së hënës. Ishte dita më vdekjeprurëse që nga lufta civile 15-vjeçare libaneze midis 1975 dhe 1990.

Zyrtarët amerikanë thanë se izraelitët filluan të njoftonin Uashingtonin për objektivat e sulmeve të tyre gjatë fundjavës.

Bahout tha se kishte dy gjëra të tjera për t'u marrë parasysh kur shpjegoheshin motivet e Netanyahut. Njëra është duke ushtruar presion maksimal, duke e rritur atë në një nivel që mjedisi social i Hezbollahut nuk mund ta përballojë, duke e detyruar grupin të fillojë negocimin e një marrëveshjeje të re sigurie më të favorshme për Izraelin.

Marrëveshja e fundit, Rezoluta 1701 e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, e vendosur pas luftës së korrikut 2006, e pa kufirin relativisht më të qetë se në çdo periudhë të mëparshme.

Megjithatë, ai kurrë nuk u zbatua plotësisht nga asnjëra palë dhe Hezbollahu ishte në gjendje të mbante armët e tij sipas deklaratave të njëpasnjëshme të politikave të qeverisë për lejimin e qytetarëve libanezë për t'i "rezistuar" pushtimit me të gjitha mjetet. Ndërkohë, Izraeli nuk u tërhoq kurrë nga xhepat e tokës, siç përcaktohet nga Kombet e Bashkuara.

Më shumë se një marrëveshje sigurie, Bahout tha se qëllimi i vërtetë i Netanyahu ishte të krijonte një tokë të askujt në jug deri në lumin Litani, duke e lënë Hezbollahun pa asnjë popullsi civile apo mbështetje rreth tij. Kjo mund t'i lejojë izraelitët të "bombardojnë në mënyrë metodike dhe të ndryshojnë ekuacionin".

A mund ta detyrojë kjo Hezbollahun të lëvizë dhe të pranojë një marrëveshje të re?

"Mendoj se është e kotë dhe shumë herët për të thënë," tha ai, duke shtuar se ai priste më shumë sulme hakmarrëse të Hezbollahut më thellë në Izrael, për të provuar se kostoja mund të jetë e lartë. “Por kam frikë se ne kemi hyrë në një periudhë të gjatë sulmesh dhe kundërsulmesh me shumë dëme në infrastrukturën civile libaneze deri në zgjedhjet amerikane. Dhe më pas, Netanyahu do të shohë se kush është në [Shtëpinë e Bardhë] dhe çfarë lloj pazari do të sjellë në tryezë”, tha Bahout.

David Schenker, diplomati më i lartë amerikan për Lindjen e Mesme gjatë administratës Trump, theksoi se ishte Hezbollahu që nisi sulmet në tetor dhe tha se do të vazhdonte derisa të arrihet një armëpushim zyrtar në Gaza.

Schenker, tani një bashkëpunëtor i lartë në Institutin e Uashingtonit për Politikën e Lindjes së Afërt, tha se Izraeli preferon një marrëveshje diplomatike për të de-përshkallëzuar dhe për të lejuar dhjetëra mijëra izraelitë të kthehen në shtëpitë e tyre në veri. Por, shtoi ai, Izraeli është i përgatitur të rrisë koston për Hezbollahun. “Si sovran nominal i Libanit, kjo luftë është zgjedhja e Hezbollahut. Dhe në çdo moment, Hezbollahu mund të zgjedhë një zgjidhje të negociuar,” sugjeroi Schenker.

Schenker kujtoi gjithashtu komentet e Sekretarit të Përgjithshëm të Hezbollahut, Hassan Nasrallah pas luftës së vitit 2006. Pas përfundimit të luftës së fundit, Nasrallah tha se nuk do të kishte urdhëruar operacionin që përfshinte rrëmbimin e ushtarëve izraelitë nëse do ta dinte se në çfarë lloj lufte do të kishte çuar. "Dikush pyet veten nëse Nasrallah po i bën vetes të njëjtën pyetje sot," tha Schenker./ Joseph Haboush, Al Arabiya.