Bashkëthemeluesi i mbijetuar i kompanisë që zotëronte Titanin është planifikuar të dëshmojë të hënën, ndërsa një panel i rojës bregdetare të SHBA-së vazhdon të hetojë, se çfarë çoi në shpërthimin që vrau pesë njerëz vitin e kaluar.

Seanca dy-javore e Bordit të Hetimit të Marinës filloi më 16 shtator dhe pritet të rifillojë të hënën me bashkëthemeluesin e OceanGate, Guillermo Sohnlein, i vendosur për të dëshmuar, i cili në janar 2013 u largua nga kompania.

Në vitin 2009, Sohnlein dhe CEO Stockton Rush nisën kompaninë me bazë në Uashington, e cila krijoi zhytësin eksperimental 23,000 paund. Rush, operatori i anijes, vdiq nën Oqeanin Atlantik të Veriut në qershor 2023, së bashku me katër pasagjerë të tjerë të Titanit, ndërsa udhëtonte për të vizituar rrënojat e Titanikut.

Sohnlein nuk ishte i përfshirë në zhvillimin e Titanit, raportoi më parë CNN.

Gjithashtu u vranë në atë që autoritetet arritën në përfundimin se ishte një ‘shpërthim katastrofik’, biznesmeni Shahzada Dawood dhe djali i tij 19-vjeçar, Suleman Dawood; biznesmeni Hamish Harding; dhe zhytësi francez Paul-Henri Nargeolet.

Nëndetësja humbi kontaktin me anijen e saj mbështetëse, Polar Prince, një orë e 45 minuta pas zhytjes së saj më 18 qershor 2023. Mbetjet, të vendosura disa qindra metra larg Titanikut, u gjetën më 22 qershor pas një kërkimi të gjerë, sipas Bordit Detar të Hetimit, i cili është niveli më i lartë i hetimit të Rojës Bregdetare.

Aksidenti shënoi herën e parë që një zhytës i drejtuar në thellësi të oqeanit ishte shpërthyer ndonjëherë, sipas ekspertëve të industrisë.

Dëshmitë nga seancat dëgjimore të javës së kaluar portretizuan ish-kompaninë dhe partnerin e biznesit të Sohnlein, si prioritet të fitimeve mbi shkencën dhe sigurinë, ndërsa paralajmërimet u injoruan në mënyrë të përsëritur përpara shpërthimit të Titanit.

Sohnlein i tha Anderson Cooper të CNN vitin e kaluar se siguria ishte gjithmonë një përparësi kryesore për OceanGate dhe Rush, të cilët ai e përshkroi si një ‘menaxher shumë të fortë rreziku’ në CNN This Morning.

"Unë besoj se ai besonte gjithashtu se çdo risi që ai krijoi, qoftë teknologjikisht ose brenda operacioneve të zhytjes, ishte për të zgjeruar aftësinë e njerëzimit për të eksploruar oqeanet, duke përmirësuar gjithashtu sigurinë e atyre që e bënin atë," tha Sohnlein.

Por dëshmitë e javës së kaluar, duke përfshirë dëshmitarin kryesor dhe ish-drejtorin e operacioneve detare të OceanGate, David Lochridge, treguan një histori të ndryshme të Rush dhe pikëpamjet e tij për trajtimin e sigurisë së anijes.

Lochridge, i cili e përshkroi kompaninë si një kompani që përqendrohej në "bërjen e parave" dhe që ofronte "shumë pak në rrugën e shkencës", dëshmoi se ai kishte ngritur shqetësime për sigurinë mbi operacionet e OceanGate më 2018 dhe se ai nuk kishte "asnjë besim" në se si u ndërtua Titani.

"Ishte e gjitha tym dhe pasqyra," tha Lochridge për mënyrën se si funksiononte kompania nga e cila u pushua nga puna më 2018. “Të gjitha mediat sociale që shihni për të gjitha këto ekspedita të kaluara. Ata gjithmonë kishin probleme me ekspeditat e tyre.”

Të enjten, një shkencëtar detar që u zhyt si anëtar i ekuipazhit në bordin e Titanit në misionin e tij të katërt vitin e kaluar, dëshmoi se zhytësja e dënuar kishte pësuar një mosfunksionim të platformës vetëm gjashtë ditë para se të shpërthehej.

Steven Ross, i cili tha se roja bregdetare nuk e inspektoi Titanin më 2021, 2022 ose 2023, tha se mosfunksionimi i platformës më 12 qershor, i cili u pilotua nga Rush, bëri që pesë pasagjerët në bord gjatë atij udhëtimi të përplaseshin në pjesën e pasme të zhytësit për të paktën një orë. Zhytja u ndërpre, sipas Ross, i cili tha se askush nuk u lëndua.

Të tjerë javën e kaluar dëshmuan se Rush, një inxhinier i hapësirës ajrore, theu me dëshirë rregullat ndërsa përdorte një zhytës eksperimental që nuk i ishte nënshtruar testimit të plotë, në një përpjekje për të tërhequr turistët dhe studiuesit e pasur që kërkonin udhëtime në det të thellë.

Ish-kontraktori inxhinierik i OceanGate, Antonella Wilby dëshmoi të premten se shqetësimet e saj të përsëritura të sigurisë në lidhje me Titanin u injoruan dhe sistemet e navigimit dhe komunikimit akustik të zhytësit, dështuan gjatë një ekspedite të vitit 2022.

"Asnjë aspekt i operacionit nuk më dukej i sigurt," tha Wilby, i cili u hoq përfundimisht nga ekipet e komunikimit dhe navigimit. "Kur ju përgjigjeni pyetjeve specifike me "Kjo është vetëm ajo që dëshiron themeluesi i kompanisë", në vend të vendimeve aktuale të projektimit dhe të dhënave dhe analizave, ishte një flamur i kuq për mua."

Roy Thomas, një inxhinier kryesor i lartë në Byronë Amerikane të Transportit, dhe Phil Brooks, një ish-drejtor i inxhinierisë OceanGate, janë planifikuar gjithashtu të dëshmojnë të hënën./ CNN.