Thirrja e Mario Draghit për BE-në që të vazhdojë të lëshojë borxhe të përbashkëta për të financuar investimet kryesore, ka thelluar ndarjen në qeverinë e koalicionit tashmë të përçarë të Gjermanisë dhe ka marrë kritika të forta nga Holanda, një shenjë se disa nga propozimet e teknokratit italian mund të mos jenë politikisht të realizueshme.

Draghi, një ish-kryetar i Bankës Qendrore Evropiane, vuri në dukje në raportin e tij të shumëpritur mbi të ardhmen e konkurrencës së BE-së të hënën (9 shtator) se "nëse plotësohen kushtet politike dhe institucionale", Evropa duhet të vazhdojë "të ndërtohet mbi modelin e një  ‘Plani Marshall’, plani i tij i rimëkëmbjes nga pandemia prej 806.9 miliardë eurosh.

Programi NextGenerationEU (NextGenEU) u ofron shteteve anëtare grante dhe kredi për të bërë investime kritike në këmbim të reformave të synuara, të financuara nëpërmjet borxhit të nënshkruar bashkërisht nga shtetet anëtare të BE-së.

Vendet historikisht 'të kursyera' të BE-së, përfshirë Holandën dhe Gjermaninë, janë kundër rinovimit të NextGenEU përtej skadimit të planifikuar në gusht 2026.

"Huamarrja e përbashkët e BE-së nuk do të zgjidhë problemet strukturore: kompanive nuk u mungojnë subvencionet," shkroi  në X të hënën Ministri gjerman i Financave Christian Lindner, udhëheqës i FDP-së pro-biznesit. “Ata janë të lidhur nga burokracia dhe një ekonomi e planifikuar. Dhe ata kanë vështirësi të aksesojnë kapitalin privat. Duhet të punojmë për këtë.”

Vlerësimi i Lindner ishte në kontrast të plotë me atë të Zëvendëskancelarit Robert Habeck të të Gjelbërve, i cili e përshkroi raportin e Draghit si "një thirrje për veprim për Komisionin e ri Evropian dhe BE-në në tërësi".

“Jam i lumtur të premtoj mbështetjen time [për propozimet e raportit]. Inovacioni, kushtet më të mira të kornizës dhe mobilizimi i investimeve publike dhe private janë urdhri i ditës," tha Habeck në një deklaratë, i cili gjithashtu shërben si Ministër i Çështjeve Ekonomike të vendit.

Opinionet gjerësisht të ndryshme të ministrave vijnë mes mosmarrëveshjeve të stërzgjatura buxhetore midis anëtarëve të qeverisë federale të koalicionit "semaforik" të Gjermanisë, e cila udhëhiqet nga socialdemokratët (SDP) të kancelarit Olaf Scholz.

Lindner, një skifter i mirënjohur fiskal, ka kërkuar vazhdimisht shkurtime të thella në shpenzimet publike për të përmbushur thyerjen e borxhir të mandatuar me kushtetutë të Gjermanisë – lëvizje të rezistuara nga të Gjelbërit dhe SDP.

Mosmarrëveshja e fundit vjen gjithashtu pas performancës katastrofike të të tre partive të koalicionit në zgjedhjet e fundit shtetërore në Gjermaninë lindore, të cilat panë një rritje historike në mbështetje  për partitë populiste të ekstremit të djathtë dhe të majtë.

"Më shumë para nuk është gjithmonë zgjidhja"

Raporti i Draghit mori një reagim negativ në mënyrë më uniforme nga anëtarët e qeverisë së koalicionit katërpartiak të Holandës, e cila përfshin të djathtën ekstreme.

"Më shumë para nuk është gjithmonë zgjidhja," tha ministri holandez i financave Eelco Heinen, një tjetër skifter fiskal i njohur dhe anëtar i Partisë Popullore për Liri konservatore, cituar nga agjencia holandeze e lajmeve ANP.

Një vlerësim i ngjashëm erdhi nga Ministri i Çështjeve Ekonomike Dirk Beljaarts, i cili vjen nga Partia për Liri (PVV) e ekstremit të djathtë të aktivistit anti-islam, Geert Wilders.

“Investimi publik shtesë nuk është qëllim në vetvete,” citohet të ketë thënë Beljaarts. "[Ato janë] të nevojshme vetëm në rast të konkurrencës së pandershme ose dështimit të tregut."

Kritikat ndaj thirrjes së Draghit për rritje të konsiderueshme të investimeve në nivel të BE-së, u bënë jehonë edhe nga disa diplomatë të BE-së.

"Diskutimi mbi investimet e mëtejshme të BE-së është një për MFF-në e ardhshme," i tha Euractiv një diplomat i BE-së, duke iu referuar Kornizës Financiare Shumëvjeçare të bllokut, ose buxhetit 'të rregullt'. MFF-ja aktuale shtatëvjeçare e bllokut prej 1.2 trilionë eurosh do të përfundojë në vitin 2027.

Spanja dhe Franca ofrojnë mbështetje

Propozimet e Draghit, megjithatë, morën mbështetje nga shtete të tjera anëtare kyçe.

Bernard Guetta, një eurodeputet nga partia qendrore e Rilindjes e presidentit francez Emmanuel Macron, vlerësoi "qasjen franceze" të raportit për "heqjen dorë nga tabutë mbi mbrojtjen e përbashkët, politikën industriale dhe borxhin e përbashkët".

“Është absolutisht e nevojshme t'u bëjmë thirrje vendeve anëtare, Parlamentit Evropian dhe Komisionit të ardhshëm që të miratojnë plotësisht idenë e politikave industriale dhe investimeve të përbashkëta,” tha ai për Euractiv.

Guetta u kërkoi gjithashtu vendeve anëtare si Gjermania dhe Holanda që të "hapin sytë dhe t'i japin fund ideologjisë së tyre" mbi huamarrjen e përbashkët.

Megjithatë, ai pranoi se Franca, e cila u qortua zyrtarisht nga Komisioni Evropian për nivelet e larta të shpenzimeve publike në fillim të këtij viti, "nuk është vendi më i mirë për ta shtyrë këtë narrativë dhe për të bindur shtetet e tjera anëtare".

“Është absolutisht e vërtetë që Franca nuk është shteti anëtar më i besueshëm për të folur për financimin e përbashkët të BE-së, pasi financat e saj publike janë në të kuqe,” tha ai.

Miratimi i Guetta-s për propozimet kryesore të Draghit iu bë jehonë nga ministri spanjoll i financave Carlos Cuerpo, vendi i të cilit është një nga përfituesit kryesorë të financimit NextGenEU.

“Ashtu si Draghi, ne mendojmë se një pjesë e financimit të kërkuar do të vijë domosdoshmërisht nga niveli i BE-së. Ne ndajmë nevojën urgjente për të punuar drejt një programi të përhershëm të borxhit të përbashkët të BE-së,” tha ai për Financial Times./ Euroactiv.