Ekspertët paralajmërojnë se politikanët duhet ta marrin më seriozisht të ashtuquajturën "luftë hibride" të Rusisë dhe se popullatat duhet të jenë më të përgatitura.

Që nga fillimi i pushtimit të plotë rus të Ukrainës në vitin 2022, lufta është raportuar çdo ditë. Në të njëjtën kohë, Rusia po zhvillon një luftë të dytë që po bën më pak tituj.

E ashtuquajtura "lufta e dytë" e Rusisë është drejtuar kundër Perëndimit. "Është një luftë kundër modelit (perëndimor) demokratik," thotë ekspertja e Evropës Lindore, Franziska Davies.

E vështirë për t'u përcaktuar, tiparet e asaj që ekspertët e quajnë "lufta hibride" e Rusisë përfshijnë gjithçka që nuk përfshin një përballje të drejtpërdrejtë ushtarake. Sipas Davies, veprimet e ndërmarra nga Rusia kanë një qëllim të vetëm: të dobësojnë dhe destabilizojnë Perëndimin.

Një shembull i luftës hibride të Rusisë është komploti i zbuluar për të vrarë CEO-n e Rheinmetall, një prodhues gjerman i automobilave dhe armëve me bazë në Dyseldorf, në fillim të këtij muaji. Komploti, i raportuar fillimisht nga transmetuesi amerikan CNN, ishte pjesë e një plani më të gjerë për të sulmuar drejtuesit e kompanive evropiane të mbrojtjes që prodhojnë armë të dërguara në Ukrainë.

“Ajo që Rusia në fund të fundit synon është një Evropë ku Rusia mund të zbatojë qëllimet e saj pavarësisht nga rregullat dhe ligjet ndërkombëtare. Një Evropë në të cilën Rusia mund të ushtrojë pushtetin me forcë,” shpjegon Franziska Davies nga Universiteti Ludwig-Maximilians në Mynih.

Kërcënimi i lajmeve të rreme në internet
Ekspertët thonë se lufta hibride e Rusisë përbëhet nga disa strategji: hakimi, sulmet ndaj individëve ose dezinformimi dhe lajmet e rreme. “Të gjithë jemi shënjestra të këtyre fushatave për të ndikuar në informacion”, thotë Tapio Pyysalo, kreu i Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Qendrën Evropiane për Kundërvajtjen e Kërcënimeve Hibride.

Para zgjedhjeve evropiane në qershor, pati një përpjekje të koordinuar për të shpërndarë fushata të synuara pro-ruse, anti-vaksinave dhe anti-LGBTQ në rrjetet sociale.

Instituti privat kërkimor holandez Trollrensics zbuloi se një fushatë e madhe dezinformimi në Gjermani promovoi dhe shpërndau përmbajtje në favor të partisë politike të ekstremit të djathtë gjerman Alternativa për Gjermaninë (AfD). Kompania dyshon se botet pas kësaj përmbajtjeje vijnë nga qarqe ruse ose pro-ruse.

Megjithëse shumë vende evropiane kanë përmirësuar masat e tyre të sigurisë kundër sulmeve hibride që nga aneksimi i Krimesë nga Rusia në vitin 2014, eksperti estonez Pyysalo paralajmëron se vendet do të ishin më të përgatitura për t'u përballur me kërcënimet nëse do të ndanin të dhëna me njëra-tjetrën. Megjithatë, ndarja e tillë e të dhënave shpesh bie ndesh me ligjet e sigurisë kombëtare të vendeve individuale.

“Ajo që duhet të bëjnë ende shtetet demokratike është të forcojnë përgjithësisht legjislacionin e tyre për të mbyllur boshllëqet që përdoren nga aktorët hibridë,” tha Pyysalo.

Si ta njohim dezinformimin?
Ajo që duhet të ndodhë çdo ditë dhe që çdokush mund të bëjë është të njohë lajmet e rreme dhe të mos i përhapë ato, thotë Pyysalo. "Çdokush duhet të luajë një rol në verifikimin e informacionit dhe të sigurohet që gjithçka që përhapet të bazohet në fakte dhe jo në narrativa dezinformuese."

Ndihmon fakti që fushatat e dezinformimit të përhapura nga Rusia shpesh ndjekin modele të ngjashme, shpjegon Dr. Frank Sauer, ekspert i politikës së sigurisë në Universitetin Bundeswehr të Mynihut.

“Nuk ka rëndësi nëse bëhet fjalë për rrëzimin e MH17 apo bombardimin e spitalit të fëmijëve në Kiev: gjithmonë thuhet fillimisht se ishte e çmendur, më pas ishin të tjerët dhe në fund është: "Mirë, ishim ne, por ata e meritonin", tha Sauer.

Ekspertët thonë se për të ekspozuar fushatat e dezinformimit, ia vlen të kontrollohet nëse media të tjera verifikojnë në mënyrë të pavarur informacionin e shpërndarë. Është gjithashtu e rëndësishme të kontrollohet burimi i lajmeve, si për shembull profili i rrjetit social nga i cili ka origjinën.

Një manual i Ministrisë së Mbrojtjes së Ukrainës për zbulimin e lajmeve të rreme thekson se emrat e përdoruesve të profileve të X shpesh janë kombinime të rastësishme numrash, dhe profilet e rreme shpesh përdorin imazhe të vjetra ose të zgjedhura rastësisht direkt nga rezultatet e Google.

Sipas Sauer, qëllimi i dezinformimit të Rusisë është: "T'i lërë njerëzit të ndihen të pafuqishëm dhe të bindur se ata nuk mund ta dinë kurrë të vërtetën gjithsesi."

Megjithatë, sulmet hibride mund të shtrihen përtej sferës online. Eksperti estonez i kërcënimeve hibride Tapio Pyysalo, thotë se infrastruktura kritike në pjesën tjetër të Evropës mund të jetë gjithashtu shënjestër e Rusisë, ashtu si sulmet ruse ndaj infrastrukturës energjetike në Ukrainë.

Ai nuk dëshiron të shkaktojë shqetësim, por "njerëzit duhet të jenë të përgatitur për të gjitha llojet e ndërprerjeve, për shembull në furnizimin e shërbimeve kritike ose ushqimeve kritike".

Pyysalo përmbledh: "Jini të përgatitur për më të keqen, por sigurisht shpresoni për më të mirën."

“Skenari i makthit” të Gjermanisë
Në Gjermani, ekonominë më të madhe të Evropës dhe një objektiv për sulme të shumta që dyshohet se janë nga Rusia, më e keqja – “skenari absolut i makthit” – është ajo që Frank Sauer e quan një ndërprerje totale të energjisë.

“Popullata e përgjithshme nuk është e përgatitur mirë për situata të tilla. Ne thjesht supozojmë se moti do të jetë gjithmonë i këndshëm, uji do të dalë nga rubineti dhe do të ketë ushqim në supermarket,” shpjegon Sauer.

Zyra Federale Gjermane për Mbrojtjen Civile dhe Ndihmën për Fatkeqësitë ka ndërmarrë hapa për të hartuar lista furnizimi, duke këshilluar njerëzit që të ruajnë ushqim të mjaftueshëm për dhjetë ditë dhe dy litra lëng për person në ditë. Si pjesë e këshillave të saj, duhet të jetë i disponueshëm një komplet ndihme e parë dhe dokumentet e rëndësishme duhet të ruhen që të merren me vete shpejt në një rast emergjence.

Nevoja për të ndërtuar rezistencën civile
Në situata të tilla të mundshme të jashtëzakonshme, Sauer argumenton se ndërtimi i rezistencës civile është më i rëndësishëm se forcimi i ushtrisë.

Eksperti gjerman i sigurisë shpjegon: "Ne në thelb kemi nevojë për rezerva njerëzish që mund të ndihmojnë në një emergjencë. Ne kemi nevojë për njerëz që mund të grumbullojnë thasë me rërë dhe të nxjerrin gjeneratorët e urgjencës nga salla dhe t'i ndezin."

Në Gjermani, qëllimi duhet të jetë të sigurohet që "në një emergjencë, ne mund të organizojmë gjërat në mënyrë që të gjithë të kenë një batanije të ngrohtë, fëmijët të kenë një cep për të luajtur, ne të kemi gjeneratorë të energjisë së urgjencës ku të ngarkohen telefonat celularë dhe dikush të mund të gatuajë supë.”

Sauer thekson se kjo është e rëndësishme jo vetëm në rast të sulmeve të jashtme ndaj infrastrukturës; ndërprerjet e energjisë mund të shkaktohen edhe nga kriza klimatike.

Shpresa e tij është "që të ketë një konsensus të gjerë social që ne si shoqëri duhet të investojmë para, por edhe kohë". Ai po flet, për shembull, për qytetarët që kalojnë dymbëdhjetë muaj në Agjencinë Federale për Ndihmën Teknike, zjarrfikësit, Kryqin e Kuq apo edhe Forcat e Armatosura Gjermane. "Kështu që unë e di se çfarë të bëj nëse diçka prishet në komunitetin ose lagjen time."/ Euronews - Syri.Net