Pothuajse dy vjet më parë, më 26 shtator 2022, disa ngarkesa shpërthyen në fund të Detit Baltik në ishullin danez të Bornholm dhe në bregdetin jugor suedez. Ata shkaktuan katër rrjedhje të mëdha në tubacionet e gazit Nord Stream të Rusisë.

“Wall Street Journal” ka zbuluar gjetje të reja, në lidhje me rrjedhën e operacionit më të madh të sabotimit në historinë e kohëve të fundit.

Hulumtimi ekskluziv vjen nga gazetari i WSJ, Bojan Pancevski, kryekorrespondent për politikën evropiane.

Në artikull thuhet se ideja lindi gjatë një feste. Në maj 2022, një grup oficerësh të lartë ushtarakë ukrainas dhe biznesmenë të pasur festuan me shumë alkool zmbrapsjen e sulmit të parë të ushtrisë ruse ndaj Kievit. Në furinë patriotike për mbijetesë, hapi tjetër radikal që u propozua ishte shkatërrimi i Nord Stream.

Një nga zyrtarët ushtarakë nga Ukraina tha në mënyrë anonime se i duhej gjithmonë të qeshte kur lexonte spekulime për një operacion të madh që përfshinte shërbimet sekrete, nëndetëset, dronët dhe satelitët. Në fund të fundit, gjithçka erdhi nga një natë e dehur dhe vullneti i hekurt i një grushti njerëzish që patën guximin të rrezikonin jetën e tyre për vendin e tyre.

Presidenti Zelensky thuhet se ka qenë në dijeni. Sipas WSJ, Zelensky thuhet se e ka miratuar planin brenda pak ditësh dhe më vonë është tërhequr. Të paktën kështu thonë 4 persona të njohur me planin e komplotit. Të gjitha marrëveshjet janë bërë gojarisht, kështu që nuk ka mbetur asnjë gjurmë me shkrim.

Shërbimet sekrete perëndimore e kuptuan planin. Holanda ishte në gjendje të zbulonte planin e sabotimit.Pas rrëzimit të fluturimit MH-17 në 2014, ata kishin investuar shumë kapacitete të inteligjencës në Rusi dhe Ukrainë. Ata paralajmëruan shërbimin sekret amerikan CIA dhe Gjermaninë. Më pas SHBA-të kërkuan që Zelensky të ndalonte planin. Ai e urdhëroi këtë menjëherë – por pa sukses.

Ishte tepër vonë, tha kryeplanifikuesi. Aksioni nuk mund të ndalej më, pohoi komandanti i përgjithshëm i Zelensky në atë kohë, Valeriy Saluschny. Sulmi ishte urdhëruar tashmë dhe ekipi i fshehtë ishte tashmë në rrugë, i tha ai presidentit – pa asnjë mjet komunikimi për të mos rrezikuar planin. Ai vepron si një silur që nuk mund të tërhiqet pasi të jetë gjuajtur.

Salushny konsiderohej gjithashtu një rival i Zelenskyit, më vonë u tërhoq dhe tani është ambasador i Ukrainës në Britaninë e Madhe. Ai i tha WSJ-së se nuk dinte asgjë për operacionin. Çdo pretendim për të kundërtën është një “provokim i thjeshtë”.

Kostoja e hedhjes në erë të tubacioneve Nord Stream thuhet të ketë qenë 300,000 dollarë. Prandaj plani financohej nga biznesmenët. Aktorët morën me qira jahtin “Andromeda” dhe punësuan një ekuipazh prej gjashtë vetash, duke përfshirë zhytës civilë të trajnuar. Mes tyre ishte edhe një grua, për të përforcuar pamjen e një udhëtimi me varkë mes miqsh.

Operacioni pothuajse u anulua për shkak të motit të keq. Një zhytës i stresuar hodhi një bombë në thellësi të detit. Me nxitimin e tyre, ekuipazhi u largua nga “Andromeda” pas sulmit pa e pastruar plotësisht. Ata lanë gjurmë eksplozivi dhe gjurmë gishtash që hetuesit gjermanë gjetën më vonë. Dhe kjo çoi në zbulimin e një prej zhytësve, ndaj të cilit është lëshuar një urdhër ndërkombëtar arresti.