Ata e quajnë atë liderin “rebel”, por ai përfaqëson një qasje bashkëkohore të menaxhimit të së majtës, edhe pse e lidhur me traditën e shekullit të kaluar.

Jean-Luc Mélenchon, themeluesi i La France Insoumise, u shfaq si figura kryesore e zgjedhjeve legjislative në Francë natën e 7 korrikut, duke e lënë pas udhëheqësen e ekstremit të djathtë, Marine Le Pen. Raundi i dytë shpërbleu Frontin e Ri Popullor (NFP), koalicionin radikal të majtë të krijuar për të ndalur përparimin e Tubimit Kombëtar, partia që kishte marrë mbi 30% të votave në raundin e parë dhe dukej e destinuar për të marrë pushtetin.

Misioni i NFP ishte vetëm pjesërisht i suksesshëm. Koalicioni arriti një rezultat historik prej 182 vendesh, por mbetet larg shumicës absolute të nevojshme për të qeverisur (289). Mëngjesin e 8 korrikut, drejtuesit e Frontit të Ri Popullor, që përfshin LFI-në, socialistët, ekologët dhe komunistët, premtuan se brenda një jave do të shpallin emrin e përbashkët të kryeministrit që do t’i propozohet Presidentit Emmanuel Macron. Kreu i Elysee, pasi ka shmangur (për momentin) rrezikun e Le Pen-Bardella, do të përpiqet në çdo mënyrë të parandalojë Jean-Luc Mélenchon të bëhet kryeministër, njeriu që ka luftuar politikat e tij neoliberale për gati dhjetë vjet dhe që premton për të hequr disa nga reformat e tij kryesore.

Si u rrit e majta radikale me Mélenchon
Mélenchon është lideri që arriti të bëjë që formacioni i tij radikal i majtë, themeluar në 2008, të rritet nga rreth 10% në pothuajse 22% në zgjedhjet presidenciale të vitit 2022. Themeluesi i France Insoumise konsiderohet një personazh “përçarës”. Duke kundërshtuar haptazi politikat e Izraelit dhe luftën në Palestinë, ai e konsideron Hamasin si një organizatë rezistence dhe jo terroriste, prandaj akuzat për antisemitizëm janë ngritur kundër tij. Përballë rrezikut të Le Pen, Mélenchon u largua paksa gjatë fushatës elektorale të këtyre zgjedhjeve legjislative. Në vend të tij, në përplasjet verbale me Jordan Bardella dhe kryeministrin (sapo dorëhequr) Gabriel Attal, u shfaq Manuel Bompard, në një marrëveshje të heshtur me përbërësit e tjerë të Frontit të Ri Popullor. Megjithatë, prania e tij nuk mund të anashkalohej.

Le Pen e mposhtur, e majta fiton në Francë dhe Macron ngrihet sërish. Por qeveria është një enigmë
Kur projeksionet e 7 korrikut e vendosën Frontin e Ri Popullor në krye, Mélenchon u kthye në skenë me energji, për të qenë i pari që arriti një fitore të papritur. La France Insoumise është partia kryesore brenda NFP, me 82 deri në 86 vende. “Një rezultat i pamundur të parashikohej,” tha ai para mbështetësve të mbledhur në Paris. Ai u rrethua me disa fytyra pak a shumë të njohura nga partia e tij, por protagonisti i vërtetë ishte ai, ish-socialisti që në vitin 2012 vendosi të shkëputej nga liderja e atëhershme e Partisë Socialiste Franceze Segolène Royale dhe të krijonte një alternativë politike të majtën radikale, e cila fillimisht mori emrin e Frontit të Majtë, pastaj të La France Insoumise (Franca e Paepur).

Fjalimi i Mélenchon dhe “Franca e re”
“Njerëzit arritën të parandalonin që RN të merrte një shumicë absolute,” kujtoi Mélenchon gjatë fjalimit të tij të 7 korrikut. “Ky është një lehtësim i madh për një shumicë dërrmuese të njerëzve në vendin tonë, atë që përbën Francën e re dhe atë që e ka dashur gjithmonë me pasion republikan”, shtoi ai para kamerave dhe mbështetësve. “Këta njerëz u ndjenë të kërcënuar, tmerrësisht. Tani që u qetësuan, fituan. Me këto vota mazhoranca ka bërë një zgjedhje tjetër për vendin tonë”, theksoi politikani francez i lindur në Tangier.

Unë do të shpjegoj pse Franca befas na ngjan
“Franca e re” është shprehja që Mélenchon përdori në shumë raste gjatë kësaj fushate elektorale të shpejtë dhe jashtëzakonisht të nxehtë, për të përshkruar të gjithë njerëzit e pranishëm në territorin francez, përfshirë ata me origjinë të huaj, të lindur ose rritur në pjesë të tjera të globit, por që mendojnë se i përmbahen vlerave republikane, pavarësisht nga ngjyra e lëkurës, feja apo gjuha amtare. Ai vetë e mishëron këtë koncept, pasi ka lindur në Marok dhe ka gjak spanjoll dhe italian që i rrjedh në venat e tij. Një profil përfundimisht jo i ndryshëm nga ai i Jordan Bardella, lideri i ekstremit të djathtë i nderuar nga Marine Le Pen, i cili megjithatë preferon të heshtë për origjinën e tij algjeriane dhe italiane, duke preferuar të identifikohet me një model nostalgjik dhe antihistorik të francezëve.

Reformat e kërkuara nga e majta radikale
Natën e fitores, Mélenchon përsëriti objektivat e tij: shfuqizimi i pensionit në moshën 64-vjeçare, reforma më e diskutuar e nisur nga qeveria nën kujdesin e Macron; ngrirja e çmimeve, rritja e Smic (paga minimale ligjore për orë), plani i menaxhimit të burimeve ujore dhe moratoriumi për punët e rëndësishme jo thelbësore. E vërteta është se Fronti i Ri Popullor nuk i ka karriget për të zbatuar këtë program, por këmbëngulja shërben për të sqaruar pozicionin dhe për të qetësuar votuesit që zgjodhën deputetët e tij se do të angazhohen për atë që u votuan.

Në kërkim të një kryeministri
Kreu i së majtës radikale tha shprehimisht se refuzon të hyjë në negociata me Ansamblin e Partisë Makroniste!, “veçanërisht pasi ka luftuar pa u lodhur gjatë shtatë viteve të fundit kundër politikës së saj të abuzimit social dhe mosveprimit ekologjik”. Fjalë pa mjaltë, të cilat nuk do të lehtësojnë kompromiset e nevojshme për të marrë vendin e punës nga Macron. Pas votimit, zërat nga Fronti i Ri Popullor u shumëfishuan. Ata që mbrojnë Mélenchon, si Mathilde Panot (kryetarja e LFI në Asamblenë Kombëtare), duke argumentuar se ai nuk është “i skualifikuar” për të udhëhequr vendin. Dhe ata që parashtrojnë propozime nga shoqëria civile, si Marine Tondelier, sekretare kombëtare e Ekologëve.

Askush nga e majta nuk dëshiron të humbasë mundësinë për të qeverisur dhe Mélenchon pothuajse me siguri do të sakrifikohet në altarin e kompromisit dhe “politikës së të rriturve”, të thirrur nga Raphael Glucksmann, themeluesi i partisë Place publique e cila mishëron një qendër të majtë më të moderuar se La France Insoumise dhe që mund të jetë më e këndshme për Elysée.

Litari transalpin mbetet shumë i ngushtë. Votuesit e krahut të majtë shpresojnë se nuk do të prishet përpara se të kenë arritur ato reforma dhe ndryshimin socio-ekonomik në emër të të cilit ata nxituan në votime.