Ndalimi i shamive në Taxhikistan shihet si një reflektim i linjës politike që qeveria e presidentit të përjetshëm Emomali Rahmon ka ndjekur që nga viti 1997.

Qeveria e Taxhikistanit miratoi një ligj që ndalon hixhabin, i fundit në një varg prej 35 aktesh të gjera të lidhura me fenë, në një lëvizje të përshkruar nga qeveria si "mbrojtje e vlerave kulturore kombëtare" dhe "parandalim i bestytnive dhe ekstremizmit".

Ligji, i miratuar nga dhoma e lartë e parlamentit, Majlisi Milli të enjten e kaluar, ndalon përdorimin e "veshjeve të huaja" - duke përfshirë hixhabin, ose mbulesën e kokës të veshur nga gratë myslimane.

Në vend të kësaj, qytetarët e Taxhikistanit inkurajohen të veshin rrobat kombëtare të Taxhikistanit.

Ata që shkelin ligjin do të gjobiten në një shkallë që varion nga 7,920 somoni taxhikistani (pothuajse 700 euro) për qytetarët e zakonshëm, 54,000 somoni (4,694 euro) për zyrtarët qeveritarë dhe 57,600 somoni (rreth 5,000 euro) nëse janë figura fetare.

Ligje të ngjashme të miratuara në fillim të këtij muaji prekin disa praktika fetare, si tradita shekullore e njohur në Taxhikistan si "iydgardak", në të cilën fëmijët shkojnë derë më derë për të mbledhur para xhepi në festat e Bajramit.

Vendimi u pa si befasues, pasi vendi i Azisë Qendrore me rreth 10 milionë banorë është 96% myslimanë, sipas regjistrimit të fundit në vitin 2020.

Megjithatë, është një pasqyrim i linjës politike që qeveria ka ndjekur që nga viti 1997.

Shndërrimi i xhamive në lokale çaji

Në Taxhikistan, qeveria e presidentit të përjetshëm Emomali Rahmon i ka vënë sytë në atë që ata e përshkruajnë si ekstremizëm për një kohë të gjatë.

Pas një marrëveshje paqeje për t'i dhënë fund një lufte civile pesëvjeçare në 1997, Rahmon - i cili ka qenë në pushtet që nga viti 1994 - së pari gjeti një mënyrë për të bashkëjetuar me partinë opozitare të Ringjalljes Islame të Taxhikistanit (TIRP), së cilës iu dhanë një sërë koncesionesh.

Sipas marrëveshjes së ndërmjetësuar nga OKB-ja, përfaqësuesit e Ringjalljes Islame pro-sheriatit do të ndajnë 30% të qeverisë dhe kjo parti u njoh si partia e parë politike post-sovjetike në Azinë Qendrore e themeluar mbi vlerat islame.

Megjithatë, Rahmon arriti ta largonte Ringjalljen Islame  nga pushteti pavarësisht se partia u bë më laike me kalimin e kohës.

Në vitin 2015, ai më pas arriti ta mbyllte atë krejtësisht, duke e cilësuar atë një organizatë terroriste pasi partia dyshohet se mori pjesë në tentativën e dështuar të grushtit të shtetit në të cilin humbi jetën gjenerali Abdulhalim Nazarzoda, një zyrtar kyç i qeverisë.

Ndërkohë, ai e ktheu vëmendjen tek ato që qeveria e tij i cilësoi si ndikime “ekstremiste” te qytetarët.

Pasi ndaloi fillimisht hixhabin në institucionet publike, duke përfshirë universitetet dhe ndërtesat qeveritare, në vitin 2009, regjimi në Dushanbe nxiti për një numër rregullash formale dhe joformale që synonin të parandalonin vendet fqinje nga ushtrimi i ndikimit, por gjithashtu të forconin kontrollin mbi vendin.

Ndërsa nuk ka kufizime ligjore për mjekrën në Taxhikistan, raporte të shumta thonë se zbatimi i ligjit ka rruar me forcë burrat me mjekër si shkurre, që shihet si një shenjë e mundshme e pikëpamjeve ekstremiste fetare të dikujt.

Ligji për Përgjegjësinë Prindërore, i cili ka hyrë në fuqi në vitin 2011, penalizon prindërit që dërgojnë fëmijët e tyre në arsim fetar jashtë vendit, ndërsa sipas të njëjtit ligj, personave nën 18 vjeç u ndalohet hyrja pa leje në objektet e kultit.

Një deklaratë e vitit 2017 nga Komiteti i Çështjeve Fetare të Taxhikistanit tha se 1,938 xhami u mbyllën brenda një viti dhe vendet e adhurimit u shndërruan në dyqane çaji ose qendra mjekësore.