Një fosil i jashtëzakonshëm i një foshnjeje dinosauri, i përkulur në mënyrë të përsosur brenda vezës së tij po hedh më shumë dritë mbi lidhjet midis dinosaurëve dhe zogjve, njoftuan mediat ndërkombëtare.

Fosili 70 milionë-vjeçar ruan skeletin embrional të një dinosauri oviraptorid dhe është mbiquajtur Baby Yingliang sipas emrit të muzeut kinez që e mban fosilin.

Kockat e foshnjave të dinozaurit janë të vogla dhe të brishta dhe ruhen shumë rrallë si fosile, duke e bërë këtë një gjetje shumë me fat, tha Darla Zelenitsky, një profesoreshë e asociuar në departamentin e gjeoshkencës në Universitetin e Calgary në Kanada.

"Është një ekzemplar i mahnitshëm... Unë kam punuar mbi vezët e dinosaurëve për 25 vjet dhe ende nuk kam parë diçka të tillë," tha Zelenitsky, një bashkautore e hulumtimit që u botua në revistën iScience të martën.

"Deri më tani, pak është ditur se çfarë po ndodhte brenda vezës së një dinosauri përpara se të dilte, pasi ka kaq pak skelete embrionale, veçanërisht ata që janë të plotë dhe të ruajtur në një pozicion jete," tha ajo në një email.

Veza është rreth 17 centimetra (7 inç) e gjatë dhe dinozauri u vlerësua të ishte 27 centimetra (11 inç) i gjatë nga koka te bishti. Studiuesit besojnë se si një i rritur, po të kishte jetuar, do të kishte qenë rreth dy deri në tre metra i gjatë.

Studiuesit nga Kina, Britania e Madhe dhe Kanadaja studiuan pozicionet e foshnjës Yingliang dhe embrioneve të tjera oviraptoride të gjetura më parë. Ata arritën në përfundimin se dinozaurët lëviznin dhe ndryshonin poza përpara se të dilnin në një mënyrë të ngjashme me zogjtë e vegjël.

Në zogjtë modernë, lëvizje të tilla shoqërohen me një sjellje, e cila kontrollohet nga sistemi nervor qendror dhe është kritike për suksesin e çeljes.

"Shumica e embrioneve të njohura të dinozaurëve jo të shpendëve janë të paplota me skelete të çartikuluara (kockat e ndara në nyje)", tha Waisum Ma, autori kryesor i studimit dhe një studiues në Universitetin e Birmingham, MB, në një deklaratë.

"Ne u befasuam kur pamë këtë embrion të ruajtur bukur brenda një veze dinozauri, të shtrirë në një qëndrim të ngjashëm me zogun. Kjo sjellje nuk ishte njohur më parë te dinozaurët jo-zogj."

Të gjithë zogjtë evoluan drejtpërdrejt nga një grup dinozaurësh me dy këmbë të njohur si theropodë, anëtarët e të cilëve përfshijnë Tyrannosaurus rex dhe velociraptorët më të vegjël.

Sjellja para çeljes nuk është e vetmja sjellje që zogjtë modernë kanë trashëguar nga paraardhësit e tyre dinozaur. I njëjti lloj dinozaurësh dihet gjithashtu se janë ulur mbi vezët e tyre për t'i ngrohur ato në një mënyrë të ngjashme me zogjtë, tha Zelenitsky.

Fosili u gjet në provincën Jiangxi të Kinës dhe u sigurua në vitin 2000 nga Liang Liu, drejtor i një kompanie kineze guri të quajtur Yingliang Group. Ai përfundoi në ruajtje, i harruar kryesisht deri rreth 10 vjet më vonë, kur stafi i muzeut i renditi nëpër kuti dhe e zbuloi fosilin gjatë ndërtimit të Muzeut Historik të Natyrës në Yingliang. Muzeu subvencionohet nga kompania.