Zbulohen llojet e bimëve 'të mrekullueshme' irideshente në shpatet malore

Studiuesit kanë identifikuar një specie të re të vogël bimore me gjethe irideshente në Ande – në atë që ekspertët e kanë cilësuar si një zbulim "të mrekullueshëm".

Një ekip shkencëtarësh vëzhgoi specien Amalophyllon miraculum në dy lokalitete gjatë ekspeditave të fundit në terren në shpatet perëndimore të Andeve ekuadoriane, sipas një studimi të botuar në revistën PhytoKeys.

Këto lokalitete shtrihen në rajonin Centinela të provincës Santo Domingo de los Tsachilas, e cila ishte konsideruar prej kohësh një pikë e nxehtë legjendare e biodiversitetit. Në vitet 1990, rajoni u bë i njohur kur studiuesit raportuan një zhdukje masive të specieve bimore në zonë, kryesisht për shkak të aktiviteteve bujqësore.

Pavarësisht këtij hulumtimi, shumë nga speciet e supozuara të zhdukura janë dokumentuar gjatë viteve të fundit - për të mos përmendur zbulimin e fundit të A. miraculum.

"Prania e disa specieve të rrezikuara në mënyrë kritike dhe zbulimi dhe përshkrimi i fundit i specieve të reja nga Centinela përfaqësojnë një zbulim të mrekullueshëm që ka shkatërruar një supozim mbizotërues se biodiversiteti i humbur dikur ishte zhdukur plotësisht," shkruan autorët e studimit.

Lloji i ri u gjet në pjesë të vogla të pyjeve të copëtuara të rrethuara nga zona të mëdha të peizazheve bujqësore të shpyllëzuara. Dy lokalitetet ku u dokumentua specia ndodhen afërsisht 7 km larg njëra-tjetrës. Njëra është një copë pylli në tokën e një fermeri, ndërsa tjetra shtrihet në një rezervat privat.

Pjesa "miraculum" e emrit është një referencë për natyrën e jashtëzakonshme të zbulimit të bimës, sipas studiuesve.

"Epiteti specifik pasqyron qëndrueshmërinë e jashtëzakonshme dhe të papritur të pjesëve pyjore të mbetura të një zone të përcaktuar gjerësisht si 'Centinela'," thanë autorët. "Përpjekjet heroike të pronarëve lokalë që mirëmbanin pjesë të vogla pyjesh - zakonisht ujëvarat përreth - ishin të dobishme në ruajtjen e fragmenteve të mbetura të pyjeve."

Lloji i ri i bimës është rreth 5 mc i lartë dhe ka gjethe mahnitëse irideshente dhe lule të bardha.

Ndonëse studiuesit e kanë mirëpritur zbulimin, bimës i është caktuar një status paraprak ruajtjeje si e Rrezikuar në mënyrë Kritike. Ky klasifikim bazohej në shtrirjen e kufizuar të bimës dhe natyrën e fragmentuar të pyjeve ku ajo gjendet. Pyjet e Centinelas janë gjithashtu ende në rënie, me zona të paprekura kryesisht të reduktuara në fragmente të vogla.

"Të vetmet popullata të dokumentuara të Amalophyllon miraculum janë brenda zonave të mbrojtura private të rrethuara nga bujqësia në pjesë të pambrojtura të provincës Santo Domingo de los Tsáchilas," shkruajnë autorët e studimit.

"Pronarët aktualë të tokave [të dy lokaliteteve] janë të përkushtuar për të ruajtur fragmentet pyjore në pronën e tyre, por nevojiten urgjentisht përpjekje më të mëdha nga agjencitë qeveritare dhe joqeveritare për të mbrojtur këto dhe fragmente të tjera pyjore aty pranë... Ruajtja efektive e kësaj dhe speciet e tjera endemike të rajonit Centinela do të kërkojnë vigjilencë të vazhdueshme."/News Week - Syri.net