Kriza e gazit në Evropë varet nga i ftohti, çmimet e larta joshin furnitorët

Frankfurt, Gjermani - Kriza e gazit natyror në Evropë nuk po ndalet. Rezervat janë të ulëta. Çmimet janë të larta. Klientët po goditen me fatura më të larta. Furnizuesi kryesor rus Gazprom nuk po shet gaz si dikur. E gjithë kjo ngre pyetjen: si do të bëjë Europa, e cila importon pjesën më të madhe të energjisë së saj që ta kalojë dimrin pa një katastrofë gazi, veçanërisht nëse sezoni rezulton të jetë më i ftohtë ose më i gjatë se zakonisht?

Ja se si Bashkimi Evropian, vend i 447 milionë njerëzve, do të përpiqet të përballet me krizën:

PROBLEMI ËSHTË TEK NIVELET E ULËT TË MAGAZINIMIT:

Ndërmarrjet komunale i drejtohen gazit të ruajtur në depot nëntokësore për të përballuar kërkesën shtesë të papritur për gaz për ngrohje ose energji elektrike.

Por Evropa e nisi vitin 2021 me depozitimin e gazit vetëm 56% të plotë, krahasuar me 73% një vit më parë.

Arsyet ndryshojnë: moti i ftohtë dimrin e kaluar, mungesa e dërgesave ruse në tregun vendas dhe kërkesa e fuqishme në Azi për gaz natyror të lëngshëm që vjen me anije.

 Shoqata evropiane e operatorëve të tubacioneve thotë se moti i ftohtë do të nënkuptonte nevojën për të importuar 5% deri në 10% më shumë gaz sesa vëllimet maksimale të vërejtura në vitet e fundit për të shmangur rrezikun e mbylljes.

SI REZULTAT, ÇMIMET E GAZIT KANE RRITJE

Çmimi standard në Evropë është rreth 80 euro për megavat orë, më shumë se katër herë niveli i tij prej 19 eurosh në fillim të 2021 dhe nga 4 euro në 2020. Kjo goditje e çmimeve po shkon deri te faturat e shërbimeve, duke alarmuar konsumatorët dhe politikanët.

Analistët në Rystad Energy përdorën të dhënat e gjurmimit të anijeve muajin e kaluar për të parë 11 cisterna që sillnin gaz natyror të lëngshëm ose LNG në Azi duke bërë kthesat në mes të oqeanit për të përfituar nga shitjet fitimprurëse në Evropë.

Me çmimet kaq të larta, tregtarët u tunduan të devijonin ngarkesat në Evropë edhe nëse u duhej të ofronin 100% të çmimit si kompensim, thanë analistët në firmën e të dhënave Energy Intelligence.

"Unë nuk do të thosha se LNG është 100% i mjaftueshëm, por do të luajë një rol shumë të rëndësishëm" në zgjidhjen e energjisë në Evropë, tha Xi Nan, kreu i tregjeve të gazit natyror të lëngshëm në Rstad. Por  shtoi një paralajmërim: “Varet se sa është e gatshme të paguajë Evropa”.

RUSIA NUK KA DËRGUAR AQ SHUMË GAZ: Gazprom në pronësi shtetërore ka shitur më pak gaz në periudhën afatshkurtër përmes tubacioneve të tij që kalojnë nëpër Poloni dhe Ukrainë dhe nuk ka mbushur aq shumë nga depozitat e saj evropiane sa bën zakonisht, megjithëse duket se po përmbush kontratat afatgjata.

Analistët besojnë se Rusia mund të jetë duke treguar dëshirën e saj që Evropa të miratojë gazsjellësin Nord Stream 2 për në Gjermani, që e anashkalon Poloninë dhe Ukrainën.  Ka gjithashtu rritje të tensioneve me Evropën lidhur me vendosjen e trupave ruse pranë kufirit me Ukrainën.

MUND TË JETË NJË PROBLEM LËNIA E DEPOZITAVE TË BIEN SHUMË: Ndërsa depot e magazinimit janë varfëruar në fund të dimrit, presioni bie dhe gazi del më ngadalë. Kjo do të thotë se rezervat mund të mos bien deri në zero, por mund të nxjerrin gaz shumë ngadalë për të përmbushur një rritje të papritur të kërkesës.

ZGJIDHJA AFATSHKURTËR: Qeveritë evropiane po ofrojnë subvencione në para për konsumatorët për të zbutur krizën. Suedia e fundit njoftoi të mërkurën akordimin e  6 miliardë koronave (661 milionë dollarëve) për të ndihmuar familjet më të prekura nga çmimet më të larta të energjisë elektrike.

ZGJIDHJA AFATGJATË: Zgjidhja është më shumë investim në burimet e rinovueshme si era dhe dielli. Megjithatë, zyrtarët pranojnë se gazi do të luajë një rol për vite të tëra gjatë atij tranzicioni.