Kim Jong Un: 10 vjet raketa, vrasje dhe mjerim ekonomik

Kim Jong Un nuk ishte as 30 vjeç kur mori kontrollin e Koresë së Veriut pas vdekjes së babait të tij në dhjetor 2011.

Disa parashikuan se kur pesha e drejtimit të një vendi të tërë do t'i vihej mbi të riun topolakë të arsimuar në Zvicër, ai do të zgjidhte një rrugë reformash, duke llogaritur se do të ishte më e dobishme për popullin e tij sesa izolimi, konfrontimi dhe provat e raketave.

Në fakt ndodhi e kundërta.

"Kim Jong Un ka pasur gjithmonë një instinkt natyral për pushtet," i tha Al Jazeera-s Go Myong-hyun, një studiues në Institutin Asan për Studime Politike që fokusohet në Korenë e Veriut.

Në fakt, kjo është arsyeja pse ai u zgjodh si "pasardhësi dhe udhëheqës i vetëm i revolucionit Juche" nga babai i tij, edhe pse ai ishte fëmija më i vogël dhe jo domosdoshmërisht trashëgimtari i dukshëm i fronit.

“Ai kishte cilësinë më të rëndësishme për të qenë udhëheqësi i Koresë së Veriut, obsesioni i tij për pushtetin”, tha Go.

Nën Kim Jong Un, Koreja e Veriut ka rritur testimin e armëve dhe tani posedon kërcënime në formën e armëve termonukleare dhe raketave balistike ndërkontinentale që mund të godasin pjesën më të madhe të territorit të Shteteve të Bashkuara, madje edhe në vitin 2017 nxiti frikën e luftës bërthamore midis vendeve.

Ai ka treguar pak shenja se do të lehtësojë zhvillimin e aftësive ushtarake të vendit.

“Ai e quan [programin e raketave] shpatën e tij të çmuar. Ai e konsideron absolutisht thelbësore për mbijetesën e regjimit të tij'', tha Ankit Panda, një anëtare e lartë e Stanton në Programin e Politikave Bërthamore në Carnegie Endowment për Paqen Ndërkombëtare.

Por 10 vitesh pasi Kim – i cili mund të bëhet tituj në mbarë botën thjesht duke hequr disa kilogramë peshë – u bë lider i kombit më të izoluar në botë, shumë gjëra mbeten të panjohura , përfshirë planet e tij të ardhshme për Korenë e Veriut.

"Nëse vërtet dëshironi të dini se kush është dikush, duhet të filloni duke parë familjen dhe edukimin e tij së pari," tha Cheong Seong-chang, drejtor në Qendrën për studimet e Koresë së Veriut në Institutin Sejong në Korenë e Jugut.

"Gjenerali i ardhshëm"

Fuqia militariste ishte një pjesë thelbësore e jetës së Kim që në moshë të re. Ka foto të tij si fëmijë me uniformë të plotë, të kompletuara me shenja të gradës së plotë, të cilat dyshohet se i ka marrë për ditëlindjen e tij të tetë. Dhe oficerët u udhëzuan ta përshëndesin atë si një epror, sipas Cheong.

"(Kjo ishte) qartë një shenjë se Kim Jong Un po ushqehej nga babai i tij si një 'gjeneral i ardhshëm'," tha ai.

Ndërsa u rrit, ai u dërgua për të studiuar në një shkollë private në kryeqytetin zviceran, Bernë, së bashku me vëllain e tij më të madh, Kim Jong Chol, i cili në atë moment mendohej se ishte trashëgimtari i Koresë së Veriut edhe pse Cheong thotë se Jong Chul "ishte pa ambicie” dhe në sytë e babait të tij ishte, pra “i paaftë për të sunduar Korenë e Veriut”.

Ishte ajo që ndodhi në këto katër vjet që inkurajoi disa të besonin se Jong Un do ta drejtonte Korenë e Veriut në një mënyrë të re, në një mënyrë më perëndimore. Në fund të fundit, Jong Un e donte basketbollin, një pasion që do të arrinte kulmin me yllin e NBA-së, Dennis Rodman, duke i kënduar "Gëzuar ditëlindjen" liderit në një arenë basketbolli në Phenian.

Pas Bernës, Kim u regjistrua në Universitetin Ushtarak Kim Il Sung ku mbaroi studimet ushtarake. Në vitin 2008, ai u emërua trashëgimtar i Koresë së Veriut dhe në vitin 2011, pas sulmit fatal në zemër të babait të tij, mori kontrollin e vendit të themeluar nga gjyshi i tij.

Nuk iu desh shumë kohë për të lënë gjurmë.

Zvicra qartësisht dështoi të lërë një gjurmë të qëndrueshme në stalinistët e ardhshëm. Pas pastrimit dhe sigurimit të pozicionit të tij, Kim Jong Un filloi provokimet e tij të markës kundër SHBA-së, më së shumti me një test të armëve bërthamore në 2016.

“Ajo ishte kur ne pamë shenjat se çfarë lloj vendi, ai donte të ishte Koreja e Veriut. Në nivel ndërkombëtar ai donte ta bënte Korenë e Veriut një fuqi rajonale”, tha Go.

Vrasje me raketa

Në shkurt 2017, ai tronditi botën jo me armë, por me vrasjen e gjysmëvëllait të tij në një komplot që përfshinte përdorimin e një agjenti nervor vdekjeprurës.

Vrasja e Kim Jong Nam shkaktoi një përplasje diplomatike me Malajzinë, një nga vendet e pakta me një ambasadë të Koresë së Veriut.

Agjentët e Koresë së Veriut pas sulmit u larguan shpejt nga vendi duke i lënë dy gratë - nga Indonezia dhe Vietnami - të cilat ishin kapur nga kamerat e sigurisë duke lyer një substancë në fytyrën e Kim Jong Nam për t'u gjykuar për vrasje.

Gjatë gjithë gjyqit të tyre ata pohuan se mendonin se kishin marrë pjesë në një shaka të shfaqjes së lojës dhe përfundimisht u liruan.

Ambasada, në një periferi të Kuala Lumpurit, u mbyll përfundimisht këtë vit dhe shtëpia tani është dhënë me qira.

Jo shumë kohë pas vrasjes, Kim Jong Un vodhi përsëri titujt botërorë teksa mbikëqyri një sërë testesh raketash, dy prej të cilave ishin raketa balistike ndërkontinentale, me aftësinë për të "arritur me lehtësi një numër qytetesh të mëdha të SHBA".

Zhvillimet e shtynë presidentin e atëhershëm të SHBA-së, Donald Trump, të kërcënojë Veriun me " zjarr dhe tërbim siç nuk e ka parë kurrë bota", nëse vazhdon të bëjë përparime të tilla. Shefi i mbrojtjes së presidentit Jim Mattis dyshohet se kishte frikë nga një shpërthim aktual i luftës bërthamore, sipas një libri të gazetarit Bob Woodward.

Por më vonë situata u përmbys plotësisht dhe Trump i tha publikut se kishte rënë dakord për një takim me Kim Jong Un dhe për një kohë tensionet bërthamore dhe të Harmagedonit u zhdukën. Kim u shoqërua me shtypin pozitiv që erdhi me samitet mbresëlënëse - fillimisht me Presidentin e Koresë së Jugut Moon Jae-in dhe më vonë me Trump.

Samiti i vitit 2018 në Singapor ishte i pari mes një presidenti të Shteteve të Bashkuara dhe një lideri të Koresë së Veriut.

Por shpresa u zbeh shpejt, me të dy palët të paaftë për të rënë dakord se kush duhet të heqë dorë më parë nga leva e tyre, sanksionet apo armët bërthamore. Një samit i dytë me Trump u rrëzua në vitin 2019 dhe një takim në kufirin mes dy Koreve nuk dha pak përtej disa fotove të paharrueshme.

Trump iu kthye përsëri duke e quajtur Kim "njeri i vogël raketë". Veriu u përgjigj me një përsëritje të fyerjes së tij të favorizuar duke e quajtur Trump një " djallëzor ".

Që atëherë, Pheniani i është kthyer ciklit të njohur të testeve dhe kërcënimeve të raketave. Kombet e Bashkuara thonë se kanë gjetur prova të prodhimit të materialit bërthamor në kompleksin e supozuar të çmontuar në Yongbyon.

Zjarri dhe tërbimi: Kriza e Trumpit në Korenë e Veriut - Linjat e gabimeve

Vetë Kim, që me sa duket u zhduk për disa muaj në fillim të vitit 2020 dhe për pak kohë u shpall i vdekur në Twitter, duket se është mirë. Kohët e fundit ai ka humbur shumë peshë.

Ai ia doli të bëhej më i fuqishëm se babai i tij dhe, sipas mendjes së tij, t'i rezistonte SHBA-së "perandorake".

"Por më pas kjo erdhi me një kosto të madhe sepse ekonomia e Koresë së Veriut është në rrënim," tha analisti Go.

Kim ka pranuar disa herë dobësitë e një ekonomie të penguar nga sanksionet ndërkombëtare dhe mbyllja e kufijve si rezultat i pandemisë së koronavirusit. Ai po qante dhe po kërkonte falje gjatë një parade ushtarake, duke e quajtur situatën  "një marshim të mundimshëm" një frazë e përdorur për të përshkruar urinë e madhe në vitet 1990 që la diku nga qindra mijëra në miliona të vdekur. 

Dhe së fundmi, në fillim të dhjetorit, ai përsëri i kërkoi popullit të tij të shtrëngohej për një luftë të gjatë.

“Viti i ardhshëm do të jetë një vit i rëndësishëm pasi ne duhet të bëjmë një luftë shumë gjigante po aq sa bëmë këtë vit”, tha Kim Jong Un.

Ka disa raportime se vendi po përballet me urinë në dimër. Kim me siguri dëshiron të shmangë një tjetër zi buke, por nuk duket e mundshme që ai të jetë i gatshëm të shkëmbejë me armët e tij./Marrë nga AlJazeera përshtati Syri.net