Vendet e varfra do të presin gjatë për vaksinat, pavarësisht premtimeve

Delhi - Me amerikanët, britanikët dhe kanadezët që po përthyejnë mëngët për të bërë vaksinat e koronavirusit, rruga e daljes nga pandemia tani duket e qartë për shumë në vendet e perëndimit, edhe nëse përfshirja do të zgjasë shumë muaj. Por për vendet e varfra, rruga do të jetë shumë më e gjatë dhe më e ashpër.

Iniciativa ambicioze e njohur si COVAX e krijuar për të siguruar që e gjithë bota të ketë qasje në vaksinat COVID-19 ka siguruar vetëm një pjesë të 2 miliardë dozave që shpreson të blejë gjatë vitit të ardhshëm, ende nuk ka konfirmuar ndonjë marrëveshje aktuale për dërgimin e vaksinave.

Virusi që ka vrarë më shumë se 1.6 milion njerëz ka ekspozuar pabarazi të mëdha midis vendeve, pasi sistemet e brishta shëndetësore dhe ekonomitë më të vogla shpesh janë goditur më rëndë. COVAX u krijua nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, aleanca e vaksinave GAVI dhe CEPI, një koalicion global për të luftuar epidemitë, për të shmangur rrëmujën ndërkombëtare për vaksinat, që ka karakterizuar epidemitë në të kaluarën dhe do të përforconte çekuilibrat.

Por tani disa ekspertë thonë se shanset që vaksinat e koronavirusit do të ndahen drejt midis kombeve të pasura dhe të tjerët po ngelen. Me furnizime vaksinash aktualisht të kufizuara, vendet e zhvilluara, disa prej të cilave ndihmuan në financimin e kërkimit me paratë e taksapaguesve, janë nën një presion të jashtëzakonshëm për të mbrojtur popullsinë e tyre dhe po i blejnë gjilpërat. Ndërkohë, disa vende më të varfra që u regjistruan në iniciativë po kërkojnë alternativa për shkak të frikës se nuk do t’u dërgojnë asgjë.

"Është një matematikë e thjeshtë", tha Arnaud Bernaert, shefi i shëndetit global në Forumin Ekonomik Botëror. Nga afërsisht 12 miliardë doza që industria farmaceutike pritet të prodhojë vitin e ardhshëm, rreth 9 miliardë gjilpëra janë rezervuar tashmë nga vendet e pasura.

"COVAX nuk ka siguruar doza të mjaftueshme, dhe mënyra se si situata mund të zhvillohet është se ata ndoshta do t'i marrin këto doza mjaft vonë."

Deri më sot, marrëveshja e vetme e konfirmuar, ligjërisht e detyrueshme e COVAX është deri në 200 milionë doza, megjithëse kjo përfshin një mundësi për të porositur disa herë më shumë se numri i dozave shtesë, tha zëdhënësi i GAVI James Fulker. COVAX ka marrëveshje për 500 milionë vaksina të tjera, por ato nuk janë ligjërisht të detyrueshme.